اقدام  پژوهی

کتاب روش تحقیق عملی اقدام پژوهی نویسنده یوسف ایرانی و ابوالفضل بختیاری انتشارات نشر لوح زرین

تعریف علم : آنچه هست را مطالعه می کند یا واقعیات را مطالعه می کند

حقیقت آنچه باید باشد تعریف شده است

در همه رشته های علمی دارای سه بخش موضوع - هدف - روش است

روش مجموعه ای از قواعد و تکنیک هایی است برای رسیدن به هدف کشف چرائی حقیقت ها (بررسی واقعیتها )

روش تحقیق بر دو دسته است :

هدف بنیادی – پایه ای – کاربردی – اقدام پژوهی عملی

شیوه گرد آوری داده ها

تحقیقات بنیادی در سطح کلان می باشد و برای تولید علم می باشد

تحقیقاتی که در جامعه کاربرد دارد و فوری باید نتیجه گیری شود و از نتایج برای حل مسائل استفاده شود

اقدام پژوهی تحقیقاتی در یک زمان مشخص در خصوص موضوع خاص و بطور سریع و عملیاتی می باشد

شیوه های گرد آوری روشهای تاریخی – توصیفی – آزمایشی

روش تاریخی مراجعه به تاریخ و بررسی و مطالعه مسائل در تاریخ مشخص

روش توصیفی پنج روش است

روش آزمایشی : روشی که به صورت آزمایشی و در آزمایشگاه می باشد و به دوگروه گواه و گروه کنترل می باشد

حوزه مطالعه علم  مطالعه جهت رسیدن از واقعیت ها (هرآنچه هست )  به حقایق (هرآنچه باید باشد)

چون علم دائم در حال تغییر و مطالعه در مورد آنها توسعه یافته و گسترده شده و شاخه های آن زیاد گردیده

همیشه حقیقت با واقعیت بر هم منطبق نمی باشد

روش گرد آوری توصیفی بر پنج دسته است پیمایشی – همبستگی – عِلّی یا پس رویدادی - موردی اقدام پژوهی

هر علمی استوار است بر پژوهش های خودش می باشد

نظریه : معمولاً در علوم انسانی به خاطر اینکه با انسان و پیچیدهگی های خاص خود در ارتباط است تمامی متکی بر نظریه می باشد و با روشهای علمی قابل تبدیل به قانون و اصل نیست

قانون :معمولاً علوم طبیعی بیشتریا روش تحقیق علمی به قانون تبدیل می گیرد .

در کل کلیه مطالعات بر اساس پژوهش است

تفاوت مساله با مشکل هر گاه موردی بر خورد کنیم که علت را نمی دانیم و مشکل علت را می دانیم و برای رفع آن اقدام  می کنیم و در علم دنبال مائل هستیم و علم مساله محور است برای شروع تحقیق با یک مساله است و بعد از شناسایی علت به مشکل تبدیل می شود

 

 

گرد آوری اطلاعات و داده ها بر سه نوع است تاریخی – آزمایشی – توصیفی

تاریخی آندسته از اطلاعات است که داده ها موجود است در اسناد و مدارک و منابع و پژوهشگر به جستجوی آن داده ها از منابع می پردازد و تحقیقات خود درا بر روی آنها انجام  می دهد

تحقیقات آزمایشی محقق از طریق پژوهش تولید داده برای تحقیق می کند

تحقیقات توصیفی نیز مانند آزمایشی است

مثل اثر اسباب بازی در ارتباط در روابط کودکان بررسی کنیم

اثر چایزه در فراگیری و تلاش دانش آموزان

اسباب بازی در ارتباط در روابط کودکان

متغیر مستقل علت(x)     متغیر وابسته – معلول (y)

جایزه                       در فراگیری و تلاش دانش آموزان

روش پیمایشی از طریق پرسش نامه و در میدان تحقیق انجام می شود در این نوع تحقیق بر اساس هدف تحقیق پرسشنانه تهیه می گردد.

معمولاً بخاطر استاندارد بودن و پردازش از اعداد و رقم در روش  پرسشنامه ای بیشتر استفاده می شود و این روش کمی است و جهت  جمع آوری داده ها دقیق تر است

تحقیقات پس رویدادی (عِلّی) با مقایسه ای تحقیقات هستند که پس از وقوع حادثه محقق دنبال علت حادثه تحقیق می کنند مثل تحقیقات درباره علت آتش سوزی پس از وقوع حادثه باشد

تحقیقات همبستگی تحقیقاتی است که محقق به رابطه بین علت ومعلول میزان تعغییرات آنها را نشان بدهیم مثل رابطه فیلم های کارتونی خشن بر پرخاشگری کودکان

تحقیقات موردی (کیفی) : محقق به ذهنیات و روحیات آدمی سر وکار دارد و کیفی می باشد در تحقیقات موردی یک مورد یا یک کیس را از جهات مختلف مورد مطالعه و بررسی قرار می دهیم  از محققان مورد پژوهی می توان آقای جلال آل احمد را نام برد

اقدام پژوهی : تحقیقاتی است که محقق خود از داده ها و اطلاعات بدست آمده برای کاربرد و استفاده می کند و عملیاتی می کند نتایج دارای سه ویژگی است مشارکتی - دموکراتیک (انعطاف پذیر )- عملیاتی

تحقیقاتی که توسط محقق برای بهبود انجام شده در موقعیتهای معینی و تاثیر آن در همان زمان بررسی و ارزیابی نماید

اقدام پژوهی یا تحقیق در عمل شیوه ای از پژوهش است که محقق بصورت علمی مسائل مورد بررسی خود را تحقیق کرده و از نتایج آن برای بهبود فرایند مسائل و موضوع استفاده می کنند

ارکان با اصولی که در هر تحقیق علمی باید رعایت کرد

 1- کسب روح علمی (روحیه علمی ) فارغ از هر گونه تعصب و خرافه و تصورات قالبی و دارابودن روحیه کاملاً بیطرفانه

2- کاربرد شیوه های قابل اطمینان در تحقیق و مطالعه برای هر موضوع تحقیق باید روش صحیح انتخاب شود که بتوان بر اساس آن روش بتوانیم نتیجه گیری کرد و بطور مثال برای بحث اعتیاد در جامعه نمی توان از اسناد تاریخی و یا مصاحبه استفاده کرد

3- حرکت تدریجی و منظم،(Step by step) در راه مطالعه و کسب نتیجه است یعنی در مراحل تحقیق باید زمانبندی وجود داشته باشد و هر مرحله در زمان خود و منظم انجام شود مثل تحقیقف در علت افت تحصیل دانش آموزان منطقه 7 در سال تحصیلی 93-92انجام می شود ( نباید وقفه بین مراحل تحقیق وجود داشته باشد

4- سعی در دستیابی روابط بین پدیده ها( بررسی علل پیشرفت تحصیلی  دانش آموزان متوسطه سال 91منطقه 7آموزش و پرورش) ویژگی های موضوع تحقیق

الف – باید از لحاظ زمان و مکان محدود باشد ب- موضوع تحقیق باید قابل تحقیق یا قابل اجرا باشد 3-موضوع تحقیق باید جامع باشد 4- موضوع تحقیق نباید کلی باشد و شفاف نیز باشد 5-موضوع تحقیق از لحاظ نگارش مختصر و در یک سطر باشد 6- موضوع دارای اهمیت و ضرورت باشد

بعد از دستیابی روابط باید فرضیه را مطرح کرد که از طریق سوالاتی که درخود ایجاد می کند فرضیه کند مثلاً فرض اینکه بین امکانات تحصیلی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطع وجود دارد یا تحصیلات والدین تاثیر بر پیشرفت دانش آموزان دارد.

بعد از طرح فرضیه باید متغیر ها را که دو گونه است تعریف کرد که اول متغیر مستقل یا علت یا χ و متغیر ابسته یا معلومل یا y و در فرضیه ها چندین χ وجود دارد ولی یک متغیر yمشترک دارد

فرایند تحقیق علمی 1- انتخاب تحلیل و تبیین مساله 2- انتخاب طراحی و تشریح روشهای کار 3- گرد آوری اطلاعات و داده ها 4- تجزیه و تحلیل و طیقه بندی داده ها و اطلاعات 5- نتیجه گیری و تدوین گزارش تحقیق

 

مساله از نیازها و مشکلات بدست می آید هر چیزی که فکر انسان را به خود مشغول می دارد مساله گویند .

بعد از بیان مساله اهداف تحقیق را مشخص می کنیم که معمولاً در بخش اصلی و اهداف فرعی تقسیم بندی دارد مثل بررسی علل پیشرفت تحصیلی دانش آموزانپسر مقطع راهنمایی منطقه 10تهران در سال 1391 که هدف آن بشرح زیر است

1-شناسایی دلیل پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی منطقه 10تهران درسال 1391

بعد از سئوال تحقیق فرضیه های تحقیق می آید که همان حدس های علمی محقق که بر حسب مطالعات اولیه (اکتشافی ) بدست می آید برای بیان فرضیه همیشه رابطه ای اعلام می شود (مثل بین امکانات تحصیلی و پیشرفت تحصیلیس رابطه وجود دارد که دارای دو متغیر علت و معلول است (XوY)امکانات تحصیلی علت یا مشکل یا xو پیشرفت تحصیلی معلول یا وابسته یا yاست

برای تعریف علت یا مشکل تعریف نظری و تعریف علمی (عملیاتی)که بر اساس منطقه تحقیق و محیط توضیح داده می شود فصل اول تحقیق دارای شش مرحله است 1-موضوع2-بیان مسئله 3-اهداف 4- سئوال اصلی تحقیق 5- بیان فرضیه های تحقیق 6-متغیر های تحقیق

انتخاب و تشریح روشهای کار

روش پیمایشی (زمینه ای )

تکنیک پرسشنامه که به دو دسته باز و بسته تقسیم می شود در سوالات بسته چند گزینه داده می شود که یکی را مصاحبه شونده انتخاب می کند و در سوالات باز توضیح های مفصل از مصاحبه شونده درخواست می شود

جامعه آماری یا جامعه هدف در انتخاب موضوع نوع جامعه آماری را انتخاب می کنیم و به خاطر محدودیت های موجود از جمله وقت و تعداد جامعه آماری نمونه تحقیق که به روشهای زیر انتخاب می شوند:نمونه گیری ساده و نمونه گیری تصادفی

در فصل دوم موارد زیر را مطرح می کنیم الف - یافته های پیشین :در واقع در تحقیق از نتایج  محققان قبل از ما  نیز استفاده می کنیم  ب- مبانی نظری تحقیق : از نظریه نظریه پردازان معروف در آن ضمینه کار کردن را در تحقیق ذکر کرده و توضیح می دهیم و این نظریه ها را به عنوان منابع در ذیل می نویسیم

فصل سوم : انتخاب و تشریح روشهای کار تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری در فصل سوم است گرد آوری داده ها و جمع آوری اطلاعات و در نهایت داده ها و اطلاعات را تجزیه تحلیل و نتیجه گیری انجام می دهیم در این مرحله با کار آماری جداول ما در جداول یک بعدی و براساس جداول یک  بعدی جداول دوبعدی تهیه می گردد .

ویژگی های اقدام پژوهی – مراحل اقدام پژوهی – مزایای اقدام پژوهی – محدودیت های اقدام پژوهی

اقدام پژوهی : شیوه ای از تحقیق عِلمی است که محقق به منظور اقدام پژوهی  بهبود عمل آن را انجام داده و در جریان تحقیق و یا در پایان آن بر روی جامعه مورد تحقیق پیاده می کند

 

 

 

 

انواع روش تحقیق بر اساس گرد آوری اطلاعات – آزمایشی – توصیفی – تاریخی

توصیفی انواع را نام ببرید شیمایشی – همبستگی – عِلی – موردی

تعریف اقدام پژوهی : شیوه ای از پژوهش که در آن محقق در حوزه عمل نیز وارد می شود و از نتایج برای بهبود عمل استفاده می کند

ویژگی های اقدام پژوهی 1- مشارکتی 2-عمل گرا است 3- انعطاف پذیر است 4- دمکراتیک است 5- تحول گرا است یعنی دنبال ایجاد تغییر و بهبودی در روش است

تحقیقات همه دارای فرایند می باشد 1- انتخاب و تحلیل و تبعین و تشریح مسأله (فرموله کردن مسئله )

اهمیت و ضرورت مسأله را توضیح دهید 2-انتخاب و تشریح روشهای کار

متغیر های مستقل بیان کننده علت و میزان تاثیر متغیر وابسته را نشان می دهد و متغیر وابسته متغیری است که میزان تاثیر پذیری را نشان می دهد مثل بین میزان در آمد در افزایش آمار طلاق رابطه وجود دارد

میزان در آمد =متغیر مستقل یاx

میزان طلاق متغیر وابسته یا y

از تشریح مسأله یک یا چند سوال اصلی بوجود می آید فرضیه تعریف می گردد (حدس های علمی )

3- گرد آوری اطلاعات و داده ها استفاده از تکنیک های مختلف جهت گرد آوری اطلاعات استفاده می شود که از جمله این تکنیک ها مشاهده – مصاحبه – پرسشنامه – اسنادی و مدارک

4- تجزیه و تحلیل داده ها و نتیجه گیری 5- تدوین گزارش تحقیق

ویژگی های موضوع را بنویسید لحاظ1- زمانی و مکانی محدود باشد 2- موضوع باید قابل اجراء باشد 3- موضوع باید جامع باشد      4- موضوع باید عِلی نباشد و شفاف باشد 5- دارای اهمیت و ضرورت باشد 6- از لحاظ نگارش مختصر و در یک سطر باشد

انواع اطلاعات در تحقیق اقدامی: شواهد یا اطلاعات نوع اول :آن دسته از اطلاعاتی هستند که در مرحله اول تحقیق اقدامی برای 1- شناسایی وضع موجود و2- تبعیین مسئله و 3- ارائه یک راه حل موقتی برای مسئله به کار می آید پس به طور خلاصه اطلاعاتی که در مرحله اول تحقیق برای سه مورد ذکر شده استفاده می شود

شواهد نوع دوم : اطلاعاتی است که پس از اجرای راه حل موقتی گرد آوری می شود برای اینکه در مورد اقدام انجام شده داروی کنیم

مزایای اقدام پژوهی : 1- تحقیق اقدامی رویکرد مثبت به مسئله داشته و سعی دارد نتیجه تحقیق مستقیماً به عمل برگردد

2- در تحقیق اقدامی منافع فردی برای مشارکت کننده گان دارد مثل توسعه حرفه ای فردی

3- تحقیق اقدامی با عث ارتقاء آگاهی و دانش مشارکت کننده گان می شود

4- تحقیق اقدامی با خصوصیت سیکلی تحقیق عملی وپیگری تغییر در محل کار به ارتقاء فعالیت ها و بهبود رفتار های سازمانی و کمک به حل مسائل سازمانی می کنند

محدودیت های تحقیق اقدامی:1- بخاطر محدودیت دامنه مطالعات قابل تعمیم نیست (عمومیت ندارد )

2- برای مشارکت کننده گان مسئولیت زیادی ایجاد می کند

3- بی طرفی در حقیق اقدامی بسیار سخت یا غیر ممکن است

 

نظرات شما عزیزان:

:: برچسب‌ها: اقدام پژوهی,